Overvekt og fedme blant gravide

Indikatoren viser delen kvinner med overvekt, inkludert fedme, uttrykt som prosent av alle fødande kvinner der det finst tilgjengelege opplysningar om høgd og vekt frå første svangerskapskontroll. Overvekt, inkludert fedme, vert definert som ein kroppsmasseindeks (KMI) lik eller høgare enn 25 kg/m². Statistikken vert framstilt som eit treårig glidande gjennomsnitt, det vil seie eit gjennomsnitt for overlappande treårsperiodar, der det siste året i kvar periode vert nytta som referanseår i framstillinga. Opplysningane om høgd og vekt er sjølvrapporterte, og vert henta frå Medisinsk fødselsregister ved Folkehelseinstituttet. Statistikkane vert publiserte av Helsedirektoratet.

Indikatoren inneheld to ulike måltal:

• Andel (prosent, aldersstandardisert): Dette måltalet viser prosentdelen som eit gjennomsnitt over treårsperiodar, standardisert etter alderssamansetjing.
• Forholdstal (Noreg = 100): Dette måltalet uttrykkjer forholdet mellom kommunen si andel og den nasjonale andelen for eit gitt år, presentert som eit treårig gjennomsnitt. Eit forholdstal på 130 tyder at kommunen har ein andel som er 30 % høgare enn landsgjennomsnittet, medan eit forholdstal på 87 tyder at kommunen ligg 13 % under landsgjennomsnittet.

Overvekt blant gravide ved første svangerskapskontroll kan tene som ein relevant indikator på førekomsten av overvekt i befolkninga. På grunn av avgrensa tilgang til data om overvekt i den generelle befolkninga, vert delen overvektige blant gravide nytta som ein indirekte målestokk. Overvekt og fedme er assosierte med ein betydeleg auka risiko for utvikling av fleire alvorlege helseplager, som type 2-diabetes, hjarte- og karsjukdomar, hypertensjon, slitasjegikt i kne og hofter, samt visse kreftformer, til dømes tjukktarmskreft. I tillegg kan overvekt og fedme ha alvorlege konsekvensar for den psykiske helsa. Desse tilstandane kan i stor grad førebyggjast gjennom eit sunt og balansert kosthald kombinert med regelmessig fysisk aktivitet.

Data for enkelte kommunar manglar grunna personvernhensyn og krav til datakvalitet. Følgjande reglar ligg til grunn for skjuling av data:

• Statistikk basert på færre enn åtte tilfelle i løpet av ein treårsperiode vert ikkje publisert.
• Dersom populasjonen det er rekna på, tel færre enn 19 personar, vert data skjult av personvernhensyn.
• Tal for undergrupper vert ikkje publisert dersom dei kan nyttast til å rekne ut skjulte verdiar for andre grupper.
• Tidsseriar vert skjulte dersom meir enn 20 prosent av verdiane i serien er skjulte av personvernhensyn.
• Tidsseriar vert òg skjulte dersom meir enn 50 prosent av datagrunnlaget er basert på seks eller færre tilfelle.

Vidare vert data ekskludert dersom fødeinstitusjonar har rapportert høgd- og vektopplysningar for mindre enn 60 prosent av fødslene dei siste to åra, eller under 50 prosent for eitt enkelt statistikkår. Kommunar, fylke og bydelar der mindre enn 50 prosent av fødselsmeldingane inneheld informasjon om høgd og vekt, vert ikkje viste i statistikken. Desse geografiske einingane vert likevel inkluderte i berekninga av nasjonale gjennomsnitt.

Kjelde institusjon: Helsedirektoratet (Folkehelsestatistikk og profiler - Helsedirektoratet)